Ukryty wróg alergików. Czai się w kurzu i pościeli. Te objawy uczulenia na roztocza ma wiele osób, nie znając prawdziwej przyczyny

Alergia na roztocza to powszechny problem – są one najczęstszą przyczyną uczuleń w naszym kraju. Odpowiadają za 3 na 4 przypadki alergii wziewnej. Uczulenie to może dotyczyć nawet co czwartej osoby w Polsce.

Roztocza to mikroskopijne stworzenia spokrewnione z kleszczami, a najczęściej występujące gatunki to Dermatophagoides pteronyssinus i D. farinae. Ich prawidłowa nazwa to przy tym roztocze, jednak przyjęło się mówić inaczej.

Roztocza żywią się martwymi komórkami naskórka, które bezustannie złuszczają się ze skóry. Żyją w kurzu domowym, poduszkach, materacach, obiciach mebli itp., a także w odkurzaczach. Sprzyja im zwłaszcza ciepłe i wilgotne środowisko. Dla większości ludzi roztocza są nieszkodliwe, ale osoby uczulone odczuwają klasyczne objawy alergii.

Uczulenie na roztocza kurzu najczęściej uważane jest za równoznaczne z uczuleniem na kurz. Ten drugi może on zawierać inne alergeny, w tym np. pyłki roślin, zarodniki pleśni czy naskórek zwierząt, jednak to właśnie niewidoczne gołym okiem pajęczaki są głównym podejrzanym.

Czytaj także: Niebezpieczne porządki. Co czyha na nas w kurzu?

Objawy alergii na roztocza wywołują odchody roztoczy i ich martwe ciała – pajęczaki żyją tylko 3-4 miesiące, przy czym nieco bardziej długowieczne są samice.

Symptomy uczulenia na roztocza rozwijają się, gdy są one wdychane czy kontaktują się z oczami. Są to zwłaszcza:

• wodnista wydzielina z nosa,
• kichanie,
• zatkany nos, zwłaszcza w godzinach porannych,
• ściekanie kataru do gardła,
• zaczerwienienie, swędzenie, opuchlizna, łzawienie i podrażnienie oczu,
• sińce pod oczami,
• swędzenie podniebienia albo gardła,
• kaszel,
• uczucie ciśnienia w głowie (w zatokach),
• zaburzenia snu.

U osób z alergią na roztocza może występować także uczulenie na inne produkty, czyli alergia krzyżowa. Są to zwłaszcza krewetki, ponieważ te i inne skorupiaki zawierają alergenne białko o podobnej budowie (tropomiozynę). Dotyczy to więc także małży, ośmiornic, krabów czy homarów.

Osoby z ciężkimi reakcjami na roztocza mogą mieć je także po zjedzeniu innych produktów odzwierzęcych, takich jak mleko, jajko i mięso drobiowe. W takich przypadkach Często zaleca się im ograniczenie ich spożycia na rzecz pokarmów roślinnych.

W przypadku alergii na roztocza może pojawić się też reakcja skórna, która manifestują się przy bezpośrednim kontakcie z kurzem, narzutą łóżka czy workiem odkurzacza.

Objawy uczulenia to m.in. swędzenie i zaczerwienienie, a także wysypka (egzema). Mogą pojawić się także grudki i pęcherzyki z osoczem, a których powstają sączące się ranki.

Alergia na roztocza może dotyczyć też osób z chorobami wywołanymi przez inne gatunki tych pajęczaków. Chodzi zwłaszcza nużeńca (Demodex), który wywołuje demodekozę. To zapalenie gruczołów łojowych skóry przebiegające z krostami jak przy trądziku i podrażnieniem skóry.

U osób z atopowym zapaleniem skóry (AZS) alergia na roztocza może nasilać objawy choroby, prowadząc do zaostrzenia jej przebiegu.

Alergia na roztocza u dzieci może być trudniejsza do rozpoznania, ponieważ dzieci nie zawsze umieją komunikować dolegliwości, często trzeba też umieć rozszyfrować subtelne sygnały.

W przypadku malucha problemy z nosem mogą sygnalizować częste ruchy pocierające nos w górę. Często widać też, że ma on problem z oddychaniem, zwłaszcza przez nos, pojawia się wydzielina, wysypka.

Dziecko z uczuleniem na roztocza kurzu domowego źle śpi, często jest zmęczone i senne, jest drażliwe i płaczliwe. W szkole cierpi na trudności z koncentracją, otrzymuje z tego powodu gorsze wyniki, często opuszcza zajęcia z powodu chorób, a jego problemy wpływają też na gorsze kontakty społeczne.

Uczulenia na roztocza u dziecka to niewątpliwie gorszy start w dorosłość, również dlatego, że w ramach tzw. marszu alergicznego często prowadzi do rozwoju astmy.

Nieleczona alergia na roztocza to całoroczny dyskomfort i zmiany w organizmie, które mogą doprowadzić do rozwoju przewlekłego stanu zapalnego i poważniejszych problemów.

Udowodniono, że wczesna ekspozycja na te alergeny może prowadzić w późniejszym wieku do rozwoju astmy oskrzelowej.

Dodatkowo u osób z istniejąca już astmą alergia na roztocza może powodować ciężkie objawy:

• ból w klatce piersiowej lub uczucie ucisku,
• świszczący oddech,
• zadyszka i problemy z oddychaniem,
• ciężki atak astmy.

Alergii na roztocza nie da się wyleczyć, jednak można w dużym stopniu kontrolować objawy. Dotyczy to sprzątania mieszkania oraz stosowania leków.

W leczeniu alergii na kurz i roztocza stosuje się m.in.:

• dostępne bez recepty leki antyhistaminowe,
• lek przeciwalergiczny zawierający kromoglikan sodowy,
• krople do nosa obkurczające błony śluzowe na zatkany nos,
• przeciwzapalny spray do nosa z kortykosterydem,
• immunoterapia (odczulanie) za pomocą iniekcji i tabletek podjęzykowych (tzw. szczepionki alergenowe).

Chociaż roztocza są wszędzie, ich ilość można zmniejszać poprzez używanie oczyszczaczy powietrza i odkurzaczy z filtrem HEPA, zbieranie kurzu na mokro, pranie tkanin domowych, unikanie dywanów i nadmiaru bibelotów na meblach. Polecane są także antyalergiczne pokrowce na pościel i materac, a także częste ich pranie.