Kolegiata NMP Królowej Świata: piękno i pamięć tworzą wspólnotę

Świątynia w Stargardzie uzyskała wsparcie na prace remontowo-budowlane i konserwatorskie od Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Łączne dofinansowanie remontu ze środków Unii Europejskiej oraz ze środków krajowych wyniosło prawie 21 mln zł. W niedzielę podczas konferencji minister prof. Piotr Gliński zapoznał się z zakresem prac, jaki wykonano.

Piękno, pamięć tworzą i wzmacniają wspólnotę lokalną, narodową i religijną – mówił w niedzielę minister kultury i dziedzictwa narodowego Piotr Gliński podsumowując remont Kolegiaty pw. Najświętszej Maryi Panny Królowej Świata w Stargardzie. - Wyposażają wspólnoty w zasoby, dzięki którym mogą one podołać wyzwaniom współczesności. Po to między innymi realizujemy takie projekty, żeby być silniejsi, żeby być bardziej przygotowani na rozwiązywanie różnych problemów, zaspokajanie potrzeb. Stargard jest w tej chwili silniejszy, piękniejszy, bardziej zadbany i jest gotowy, by sprostać wyzwaniom współczesności.

Kolegiata pw. NMP Królowej Świata jest jedną z najstarszych i największych gotyckich świątyń Pomorza Zachodniego. Od ponad 700 lat istnieje w formie ceglanej trzynawowej bazyliki z prezbiterium otoczonym obejściem i wieńcem kaplic oraz dwoma wieżami przy fasadzie zachodniej. Kościół zaliczany jest do wybitniejszych przykładów późnośredniowiecznego budownictwa sakralnego. Jego wznoszenie rozpoczęto w 1292 r. i prowadzono z przerwami do końca XV w. Mimo późniejszych przebudów, świątynia zachowała do naszych czasów kształt uzyskany w średniowieczu. W okresie od połowy XVI wieku do 1945 r. kościół służył protestantom.

Kolegiata jest pewnego rodzaju świadkiem i świadectwem rozwijającego się Stargardu wraz z obwarowaniami miasta wpisanymi jako zespół na listę pomników historii – powiedział prezydent Stargardu Rafał Zając. Jest ważna z punktu widzenia potrzeb sakralnych mieszkańców, ale jest też obiektem, który niesamowicie oddziałuje na turystów i na dumę mieszkańców.

W 1945 r. świątynia uległa częściowemu zniszczeniu. Przystąpiono do jej zabezpieczenia i odbudowy. W maju 1947 r. została poświęcona; w następnym roku władze wydały zakaz wchodzenia do środka i odprawiania mszy - zakaz trwał aż do czasu erygowania nowej parafii w 1957 r. W tym czasie kościół służył jako magazyn materiałów budowlanych. Poświęcenia kościoła dokonał 30 listopada 1957 r. prymas Polski kard. Stefan Wyszyński.

To jest najwyższy kościół w Polsce, jeśli chodzi o sklepienie, ponad 30 metrów. To jest zabytek niebywale cenny, kiedyś mówiło się „zabytek klasy zerowej” – przypomniał Gliński.

W ramach przedsięwzięcia wykonano m.in. remont elewacji, remont konserwatorski wystroi malarskich wnętrza oraz iluminację Kolegiaty wraz z terenem przykościelnym. Świątynia doczekała się również nowych organów, których brzmienie można było wysłuchać w sobotę wieczorem, podczas specjalnie zorganizowanego koncertu. Po tych zmianach świątynia będzie w większym stopniu udostępniana zwiedzającym i turystom.

7 645 takich i podobnych inwestycji w niespełna osiem lat udało nam się w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego zrealizować w Polsce – poinformował Gliński. To jest wielka zmiana społeczna w skali kraju, która zaczyna się od zmiany w społeczności lokalnej.

Minister Gliński przyznał, że są duże szanse na dofinansowanie drugiego etapu remontu, w którym zaplanowano montaż wind i prace konserwacyjne kolegiackiej wieży.

Wzruszenia nie ukrywał proboszcz Parafii pw. NMP Królowej Świata w Stargardzie ks. dr Janusz Posadzy. Podkreślił ogrom prac, jaki wykonano przez ponad trzy lata remontu Kolegiaty. Tylko w pierwszych dniach rozpoczęcia remontu w świątyni znalazło się ponad 110 ton rusztowań, których przybywało wraz z postępem prac.

Nie wydarzył się jakikolwiek wypadek, tysiące ton różnego rodzaju elementów, które tam się przewinęły, to wszystko Boża opatrzność nad tym czuwała – mówił proboszcz Parafii pw. NMP Królowej Świata w Stargardzie ks. Janusz Posadzy.

Europoseł PIS Joachim Brudziński zapowiedział, że w "najbliższych miesiącach zorganizuje wystawę w Parlamencie Europejskim w Brukseli obrazującą ogrom stargardzkiego dziedzictwa, jakim jest Kolegiata".

Renowacja stulecia stargardzkiej Kolegiaty uznanej za Pomnik Historii to ogromne wyzwanie, którego się podjęliśmy i któremu nasz zespół podołał – mówił Andrzej Najda, Prezes Zarządu Najda Consulting. Zaczynaliśmy realizacje prac konserwatorskich w kwietniu 2020 r., w najgorszym momencie, panującej wówczas pandemii i bardzo dużych ograniczeń. Pozyskanie 17,6 mln dofinansowania unijnego, a następnie realizacja w okresie trzech lat i trzech miesięcy wszystkich zaplanowanych prac w projekcie była przeogromnym wyzwaniem. Stargardzka Kolegiata należy do najwyżej sklepionych świątyń (30,2 m do nawy głównej) w Polsce, gdzie prowadzone były prace konserwatorskie na sklepieniach prezbiterium i nawy głównej. Dla zobrazowania skali przeprowadzonej renowacji w Kolegiacie, można porównać skalę tej renowacji do wysokości dwunastopiętrowego bloku mieszkalnego! Powierzchnia całego obiektu poddanego renowacji to 10 875 m2. Te liczby pokazują skalę przeprowadzonej renowacji.

Z rąk arcybiskupa Najwyższe Odznaczenie Archidiecezji, Wielki Order Św. Ottona otrzymał minister kultury i dziedzictwa narodowego prof. Piotr Gliński. Europoseł Joachim Brudziński otrzymał Krzyż Zasługi Archidiecezji. Za włożony wysiłek w realizację projektu metropolita uhonorował także medalem 50-lecia proboszcza kolegiackiej parafii ks. dr. Janusza Posadzego.

Zwieńczeniem obchodów zakończenia Remontu Stulecia Kolegiaty w Stargardzie była Msza Św. dziękczynna, celebrowana przez Metropolitę Szczecińsko-Kamieńskiego arcybiskupa Andrzeja Dzięgę. Metropolita Szczecińsko-Kamieński podkreślił, że odnowiona świątynia jest znakiem wiary dla kolejnych pokoleń Pomorza Zachodniego.

To owoc zasiewu św. Ottona z Bambergu w czasach Krzywoustego i Warcisława - mówił arcybiskup Andrzej Dzięga. Tu chrześcijaństwo było zawsze i także świątynia w Stargardzie jest znakiem stabilizacji duchowej, ale też społecznej tej ziemi.